Waarom moet je altijd luisteren? Wat maakt dat men graag met jou in gesprek is? Wat doet iemand waar jij mee in gesprek bent? Wanneer weet je zeker dat jij gehoord wordt?
Als je dit hebt gelezen dan zal ieder gesprek beter verlopen dan ooit. Je zult vaker aangesproken worden. Men zal het plezieriger vinden met jou te praten en veel openhartiger zijn. En bovenal je zult zelf beter gehoord worden.
In een goed gesprek houd jij je mond dicht! Luister naar de ander en als je wat wilt zeggen, stel dan een vraag! Dit is de basisregel voor iedere succesvolle netwerker. Een basisregel die ik zelf heel goed weet, maar op vrijwel iedere bijeenkomst wel weer een keer schend. Maar net als jij, blijf ik streven naar het beste resultaat en blijf ik werken aan de het toepassen van de basisregel.
Waarom wil je toch altijd maar weer iets zeggen? Wat maakt het zo moeilijk dat je altijd maar weer terugvalt in praten terwijl je zoveel meer bereikt met luisteren?
Voor mij zelf heb ik wel antwoorden op deze vragen maar aan die antwoorden heb jij niet veel. Het zijn antwoorden op basis van mijn persoonlijke karakter. Jij moet voor jezelf ontdekken waarom je in reactie op wat je hoort meteen wilt praten. Je moet je zelf ertoe dwingen en je erin bekwamen dat je meer luistert dan praat. Ook al valt dat niet altijd mee.
Wees je er overigens van bewust dat luisteren meer betekent dan niet praten. Luisteren doe je pas als je je helemaal met gevoel, beeld en kleur in kunt leven in het verhaal van de ander.
Verwar dit niet met technisch luisteren waarbij je op het juiste moment ja of nee zegt of een strategische open of gesloten vraag stelt. Dat is vrij makkelijk aan te leren.
Nee, het gaat hier om het luisteren dat je met je hele zijn in gedachten alles mee beleeft met wat de ander jou vertelt. Het is de bereidheid om jezelf in het gesprek naar de achtergrond te duwen en qua gevoel en beleving volledig in de schoenen van de ander te staan.
Mocht je je afvragen waarom je dat zou doen? Je komt toch uiteindelijk op de bijeenkomst om jouw verhaal te doen en jouw persoon en bedrijf voor te stellen? Als je je dat afvraagt, dan heb je om te beginnen helemaal gelijk. Maar je gaat aan iets voorbij en dat is het volgende.
Zolang de ander met zijn verhaal in zijn hoofd zit dan zal hij nooit horen wat jij zegt! Pas als die ander voelt, let op niet hoort maar voelt en bevestigd krijgt dat jij hem hebt gehoord zal deze er pas klaar voor zijn om jouw verhaal aan te horen met oprechte interesse en aandacht. En dat inzicht is veel belangrijker dan mijn persoonlijke antwoorden op de gestelde vragen over waarom luisteren zo moeilijk is.
Let wel, ik praat hier nu over iets waar ik zelf al jaren mee bezig ben om onder de knie te krijgen. Ik weet dat het werkt. Dat heb ik vaak genoeg meegemaakt. Maar er zijn even zo vaak nog zo veel momenten dat mij dit niet lukt.
Bij het minste of geringste onderwerp van gesprek dat mij raakt schakel ik vol enthousiasme automatisch in de “dat herken ik” of erger nog “dat weet ik beter” stand. En hop daar spui ik weer tal van mogelijke oplossingen en meningen. Het nutteloze hiervan is dat de gesprekspartner hier echt niets mee kan. Ook al heb ik misschien gelijk of de beste oplossing ooit. Hij hoort het niet eens want hij zit met zijn gedachten nog midden in zijn eigen gesprek. Een onvoldaan gevoel bij beiden is al snel het gevolg. En we wilden juist ontspannen en makkelijker netwerken.
Maar laten wij ons nu concentreren op die momenten dat je jezelf helemaal in de hand hebt en je er helemaal klaar voor bent om goed te luisteren. Hoe doe je dat dan? Of wat moet je daarvoor doen?
Waar het bij luisteren op aankomt is de beleving van de ander. Niet jouw interpretatie van zijn woorden, maar het in lijn komen met het gevoel wat de ander heeft. Hier speelt ook de non-verbale communicatie een belangrijke rol.
Als je luistert, let dan goed op de lichaamshouding, gebaren, gezichtsuitdrukking en alles wat non-verbaal uitgedrukt wordt door de ander. Hoe belangrijk dit is kun je merken aan dit voorbeeld. Stel iemand zegt in neutrale houding; “Ik voel mij niet zo lekker”. Wat denk je of zeg je terug. Vast iets van; “Oh heb je soms iets verkeerds gegeten?”. Maar stel nu dat iemand zegt; “Ik voel mij niet zo goed”. En krimpt wat in elkaar terwijl zijn hand naar zijn borst grijpt. Wat zeg je dan. Of beter nog, wat doe je dan? Je belt direct 112, roept om hulp, bedenkt hoe je moet reanimeren en roept of er een AED of dokter aanwezig is. Snap je nu dat om goed te luisteren het alleen maar interpreteren van woorden onvoldoende is? Je moet het complete plaatje van je gesprekspartner in beeld hebben. Verbaal en non-verbaal.
Dan is er nog het aspect dat de ander zich gehoord moet voelen. De ander moet bevestiging krijgen dat je hem goed begrijpt. Want zolang dat niet bevestigd is, dan is jouw gesprekspartner nog helemaal in gedachten bezig met zijn verhaal en is er geen ruimte voor aandacht voor jou.
De kunst en eigenlijk enige methode om deze bevestiging te geven is het exacte gevoel en de exacte woorden van de spreker terug te koppelen. Let op, het gaat hier om een exacte weergave. Niet om jouw interpretatie. Ook het alleen zeggen van “Ik begrijp wat je bedoelt” is onvoldoende. Nee, een exacte weergave is de enige juiste methode om een bevestiging te geven in woord en beleving te geven.
Zo’n exacte weergave wordt direct door jouw gesprekspartner herkend, want het zijn zijn eigen woorden die hij terug hoort en zijn eigen emotie die je toont. Dat zorgt ervoor dat jouw gesprekspartner zich gehoord voelt en er ruimte ontstaat om naar jou te gaan luisteren. En je weet nu dat zolang die ruimte er niet is, het voor jou geen zin heeft om jouw verhaal te vertellen.
Wat is zo’n exacte weergave dan? Een voorbeeld. Iemand vertelt je met een boos gezicht hoeveel ellende hij heeft gehad met een bepaalde zaak. Zelfs zijn handen knijpt hij van woede en ergernis nu nog dicht en zegt hoe ontzettend kwaad hij wel niet was toen die zaak speelde. Jouw reactie daarop kan dan zijn; “Je was ontzettend kwaad toen die zaak speelde.” Terwijl je dit zegt weerspiegelt jouw gezicht zijn boosheid en knijp je ook je handen dicht en voelt de woede. Dat is alles, een exacte reflectie. En nu houd je je mond.
Jouw gesprekspartner kan nu verder, want heeft in zijn eigen woorden bevestigd gekregen dat jij hem begrijpt. Hij ziet aan jouw lichaamstaal ook dat je zijn woede echt begrijpt alsof je het voelt. Er zal nu snel ruimte ontstaan voor jouw verhaal. Dat moment herken je snel want jouw gesprekspartner leidt dat meestal zelf in met de woorden; “Maar ja genoeg daarover. Vertel eens iets over jou?” Nu weet je dat je gehoord gaat worden. Begin nu maar te praten maar blijf peilen of je de aandacht van jouw gesprekspartner vasthoudt.
Mocht het moment dat jij alle aandacht krijgt nu niet komen, accepteer dat dan. Dat kan soms gewoon zo zijn. De meeste mensen zijn niet zo gewend aan luisteraars en benutten hun kans om je alles te vertellen dat ze kwijt willen. Dat kan soms ver gaan. Ineens krijg je bijvoorbeeld allerlei privé zaken te horen. Als dat je overkomt, bescherm jouw gesprekspartner dan een beetje tegen zichzelf. Rem hem op sympathieke wijze een beetje af met gesloten vragen. Neigt het gesprek over te gaan op geroddel over anderen, breek dat dan gerust abrupt af. Ga daar in ieder geval nooit in mee. Roddelen moet je simpelweg nooit doen en al helemaal niet tijdens netwerken in een zakelijke omgeving.
Als iemand niet meer van zijn praatstoel af te krijgen is en je ziet wel belang bij de relatie, dan ontstaat er een goede kans voor jullie beiden.
Je onderbreekt het gesprek op een gepast moment en toont je interesse in het gesprek met de vraag om een afspraak te maken. Jouw gesprekspartner zal je de onderbreking dan zeker niet kwalijk nemen. En die afspraak is al snel gemaakt. Vervolgens schud je na het maken van de afspraak elkaar meteen de hand en ga je verder. Je mengt je onder het publiek of gaat even naar het toilet.
Als je blijft staan, dan ontstaat namelijk de kans dat je weer opnieuw met elkaar in gesprek raakt en kom je niet meer toe aan het ontmoeten van anderen.
In een goed gesprek houd jij je mond dicht! Luister naar de ander en als je wat zeggen wilt, stel dan een vraag! Houd dit aan als uitgangspunt en je bent een prettig gesprekspartner.
Waarom is dit zo belangrijk? Omdat je uiteindelijk zelf gehoord wilt worden. Je weet nu dat je bij jouw gesprekspartner eerst luister-ruimte moet creëren. Die ruimte ontstaat pas als de gesprekspartner zijn zegje gedaan heeft. Soms ontstaat die ruimte niet, accepteer dat en ga verder met luisteren. Duurt het te lang, neem sympathiek afscheid, maak een afspraak om verder te luisteren en ga verder met het leggen van andere contacten.